Homo Homine Lupus

Um íslensk skáld 2:
Einar Benediktsson.

Einar Benediktsson er eina íslenska skáldið sem ég gæti hugsað mér að kalla “kosmískt”. Það sem athygli vekur hjá manni við lestur kvæða hans er stærðin. Þá á ég ekki við lengd kvæðanna, sem vissulega er óhófleg, heldur efnismagn og hugsunarhátt. Það er engu líkara en að hann hafi verið að prófa sig áfram við að koma sem mestum upplýsingum inn í eina línu af hexametri á íslensku. Hann reynir að lýsa öllum heiminum í hverju erindi!

Algeng viðbrögð við fyrstu kynni af kveðskap Einars Benediktssonar eru þau að:
Maður er orðinn þreyttur eftir 2 erindi.
Eftir 4 erindi er maður uppgefinn á sálu og líkama.
Við lok áttunda erindis veltir maður því alvarlega fyrir sér hvort maðurinn hafi verið með öllum mjalla.
Þegar kvæðinu er lokið er maður orðinn svarinn óvinur Einars Benediktssonar.

Það er engin furða að hann er ekki mikið lesinn nú á dögum. En ljóst er að nútímamenn fara mikils á mis, því kvæði hans eru stórskemmtileg! Ef hann er tekinn alvarlega er hann hundleiðinlegur, það er alveg satt. En hægt er að hafa gaman af öllum belgingnum. Ljóðið um Spánarvínin er gott dæmi um það. Stórskemmtilegt kvæði, ef maður fellur ekki í þá gryfju að taka það alvarlega.

Segja má að kveðskapur Einars Benediktssonar hafi elst bæði vel og illa. Hann hefur elst illa vegna þess að svo virðist sem skáldið hafi ort þetta í fullri alvöru. Hann hefur elst vel vegna þess að hann er stórskemmtilegur. “For the wrong reason”.

Hmmm...
Undanfarið hefur áhugi minn vaknað á réttarheimspeki. Skemmst er frá því að segja að hugmyndir mínar í þeim efnum eru amóralskar og í ætt við vildarrétt, en undir áhrifum skandinavískrar raunhyggju.

Ætli maður spari sig ekki samt í skrifum um það þar til maður þarf að skrifa kandídatsritgerð á 5. ári. En þá munu hægðirnar lenda í viftunni!

Eða þannig.

Um íslensk skáld 1:
Tómas Guðmundsson.

Mér leiðist skáldskapur Tómasar Guðmundssonar. Ég er alveg sammála Halldóri K. Laxness (Af menníngarástandi, bls. 93-95). Tómas skrifaði hluti sem höfðu verið í tísku í Evrópu 75 árum áður en hann fæddist; leiðinlegan ofurmyndrænan orðaflaum eins og mikið var ort af á Englandi á 19. öld.

Það sem maður hugsar við lestur kvæða hans er stundum “mikið er þetta vel orðað”, og “þetta er vel saman sett”. Innihaldið þeirra er hins vegar dæmi um hugmyndaleysi his dæmigerða, andlega ófrjóa barnakennara, sem þó í þessu tilviki var vel lesinn og hafði gott vald á tungunni.

Letingi
Enn og aftur hefur það hent mig að hafa ekkert sett inn í lengri tíma.

Og ég sem hef um svo margt að tala.

Ég hef (kannski sem betur fer) lítið talað um pólitík. Ég hef vanrækt að tala um bókmenntir. Þögn hefur ríkt um mín eigin ritverk.

Ég hef svikið flest sem ég lofaði sjálfum mér um þetta blogg.

Um "augljósar" siðfræðilegar reglur.

Til hvers þarf að réttlæta það sem er “augljóst” með því að benda á að það sé augljóst? Ef sú fullyrðing að einhverjar siðfræðireglur séu augljósar ætti rétt á sér, færu þá ekki allir eftir þeim? Væri deilt um þær?

Sú staðreynd að maður er að réttlæta eitthvað er yfirlýsing um það að maður sé í vafa um það. Þess vegna eru þeir sem réttlæta siðferðisreglur bældir og í siðferðislegu tómarúmi, reynandi af veikum mætti að rökstyðja siðferðislegar hugmyndir sem þeir fallast ekki á í raun.

Skrýtin apategund.

Þetta Neskaupsstaðarmál er álíka umtalað nú og mykjuhaugsmálið var sumarið 1854.

Hvað á að dæma þessa menn fyrir?

Vanvirðandi meðferð á líki? 6 mánuðir hið mesta.
Að koma ekki manni í lífsháska til hjálpar? Í mesta lagi 2 ár.
Manndráp af gáleysi? 6 ár í mesta lagi.

Auk þess ber að hafa í huga að hámarksrefsing er aldrei notuð.

Þetta er smámál. Eins og mykjuhaugsmálið.

Mutatis mutandis.

Var að breyta titli bloggsins.

Hvurnin líst fólki á það?

Siðfræðileg regla:

Siðfræðilegar reglur eiga ekki rétt á sér.

Vangaveltur

Þegar maður gefur sér vafasamar forsendur er hægt að komast að hverju sem er með aðstoð skynseminnar. M.ö.o. er hægt að gera fáránlega niðurstöðu “skynsamlega”.

Ein af ástæðum þess að umræða um siðferði er yfirleitt merkingarlaus er einmitt sú að hýpótesu er hlaðið ofan á hýpótesu sem enn er hlaðið ofan á aðra hýpótesu. Svoleiðis gengur það koll af kolli. Byggður er hár turn á þennan hátt, en undirstöður hans virðast æ lítilfjörlegri eftir því sem neðar dregur.

Stærstu siðfræðikerfin (t.d. það Aristótelíska og það Kantíska) eru langviðkvæmust. Mínar eigin Rousseauísk-Nietzscheísku siðfræðihugmyndir eru líka viðkvæmar (þótt ég verji þær af öllum mætti).

Úff.

Meðvitundarskortur

Sjaldan hefur jafnmikill árangur náðst með jafnvondu kaffi.

...

já.

GRRRRR...

Mér er alltof oft sagt:
Að ég sé fordómafullur einstaklingur.
Að ég hafi ekki aflað mér þekkingar á hlutum áður en ég hafna þeim.
Að ég sé á móti hlutum af því að ég skilji þá ekki.

Það er satt að ég er mjög hrokafullur og stundum dómharður. En ég er svo sannarlega hvorki fordómafullur né óupplýstur! Ég les bara mjög mikið og velti mörgu fyrir mér. Og ég hætti ekki fyrr en ég skil viðfangsefnið, og helst frá mörgum sjónarhornum.

En samt fæ ég viðbrögð eins og ég sé forpokaður Luddíti þegar ég hafna einhverri andskotans vitleysu! Þegar maður getur ekki varið skoðanir sínar gegn einföldustu ábendingum er það fyrirlitlegt að reyna að snúa vörn í sókn með þessum aumkvunarverða hætti!

Ég þoli ekki svona heimskingja!!!!

(Af gefnu tilefni skal tekið fram að þessi færsla er ekki til komin vegna neins sem hefur kommenterað á þessu bloggi mínu)

Einhverntímann mun Einstein hafa sagt að menn skrifi eins skilmerkilega og þeir hugsi.

Ef hann hafði rétt fyrir sér, er hugsun mín mjög þokukennd.

Það voru mistök að fjalla hér um “undirmálsmanninn” og það að vera “óbundinn”. Þessar hugmyndir eru ekki nema að litlu leyti frumlegar, en ef ég ætti að gera grein fyrir þeim á fullnægjandi hátt þyrfti ég að skrifa heila bók.

Ef til vill geri ég það. Kannski ekki.

Það að blogga er sniðug leið til að koma einföldum hugsunum á framfæri, en ef maður er að hugsa um eitthvað flókið er það alls ekki heppilegt.

Hugsunin með þessu er að “hinn sjálfstæði einstaklingur” sé ekki bundinn neinu nema hvötum sínum. Eins konar “homme(femme) de la nature et de la vérité”.

Ég sagði aldrei að undirmálsfólk sem hugsar aðeins um eigin hagsmuni væri ekki til. Ef viðkomandi hefur ekki tekið þá ákvörðun sjálfstætt, heldur vegna uppeldis eða nauðungar. Ég sagði að undirmálsmennska væri mjög háð sjálfstæðri hugsun.

En það að leggjast kylliflatur fyrir viðteknu siðferði er ósamrýmanlegt sjálfstæðri hugsun. Það gengur einfaldlega ekki upp, nema þá með afar misheppnaðri sjálfstæðri hugsun. Það er alveg rétt að benda á þá veilu hjá mér að hafa ekki sett það skilyrði fram í upphafi að sjálfstæða hugsunin sé lógísk. Það leiðréttist hér með. (og hér með hafa opnast óendanlegir þrasmöguleikar)

Menn geta “játað hollustu sína” viðteknu siðferði án þess að meina nokkuð með því. Það er sviksemi, og ekki endilega einkenni undirmálsmanns.

Nánari skýringar, og svör við kommentum Baldvins
Sjálfstæði í hugsun að mínu mati, eða öllu heldur óbundin hugsun, er sjálfstæð og óbundin samfélaginu í kring, ekki hvötum mannsins. (Svolítill Rousseau í þessu hjá mér, þó ekki mikill).
Og “gróðinn” þarf ekki að vera fjárhagslegur. Fjárhagslegur gróði er hins vegar einfaldasta tegund gróða, og því þótti mér heppilegt að taka hann sem dæmi.

Mér er sama um afleiðingar þess ef siðfræðilegar hugmyndir mínar verða almennt adopteraðar. (En þar sem ég er ákaflega hégómlegur, myndi ég eflaust svara þeim tveimur spurningum sem ég nefndi játandi.)

Ég hafna þessum mælikvarða, réttu og röngu, og set þær hvatir sem að baki búa á sama stall, þar eð engin ástæða er til að gera upp á milli þeirra! Ef ég færi að móta eigin skoðanir á því hvað er rétt og hvað rangt, væri ég kominn allsvakalega í mótsögn við sjálfan mig!

Og jú, núna fjalla ég um siðfræði í víðum skilningi þrátt fyrir kaffihúsayfirlýsingar mínar þess efnis að ég sé á móti siðfræði. En ég er einmitt að benda á að þessar hugmyndir eru bara tilbúningur sem er að vettugi virðandi. Verst að með því fórna ég samkvæmninni í skoðunum mínum. Ég gæti náttúrulega klórað yfir það með því að þyrla upp Bergsonísku ryki, en nenni því ekki.

Það er svo sannarlega risastór gloppa í hugmyndum mínum eins og ég hef sett þær fram, en Baldvin réðst ekki á hana! Auðvelt væri að koma mér í (tímabundna) nauðvörn! Baldvin mun væntanlega sjá það...

“Þú ert alveg snar” og “ekki svona vitleysu” vísast á eigið blogg Baldvins, sem hann BTW ætti að stofna...

Um undirmálsmanninn.

Ég er ekki sammála Nietzsche. Þegar ég tala um undirmálsfólk er það óháð kynferði. Einnig er það óháð kynþætti, þjóðerni og kynhneigð, en mjög háð sjálfstæði í hugsun.

Spurning (ófullkomin og í raun merkingarlaus, aðeins til skýringar): Þú ert í stöðu til að kippa fótunum fjárhagslega undan manni sem þér er fremur illa við. Þú myndir græða talsvert fé á því. Maðurinn er óvinsæll og ólíklegur til að geta hefnt sín á þér. Hvort muntu láta hann í friði eða grípa tækifærið?
Hafi svar þitt verið það að þú gerir ekkert vegna þess að það er “rangt” að gera þetta við manninn, ert þú undirmálsmaður.

Það að gera e-ð á hlut annars manns, t.d. að hafa af honum aleiguna, er ekkert “rangara” en að hjálpa honum út úr vandræðum sínum. Í hvoru tilviki þarf bara að spyrja sig tveggja spurninga: “Hef ég ánægju af því?” og “Græði ég á því?”
Ef svarið við þessum spurningum er ekki það sama, er maður á “gráu svæði”. Þá vegur maður það bara og metur áður en maður tekur ákvörðun...

Flest fólk er að mínu mati undirmálsmenn, mannverur sem varla er hægt að tala um sem einstaklinga. Það hugsar ekki sjálft og hefur fest sig í tilbúnu gildismati sem það hefur e.t.v. verið alið upp við, hvort sem um er að ræða stjórnmálaskoðanir, trúarbrögð, vegetaríanisma eða eitthvað annað fyrirlitlegt!

Enn ofar moldu...
Þetta blogg mitt er ekki dautt.

Í gær var ég hins vegar með öllu ófær um að blogga vegna erfiðleika við að halda augnlokum mínum uppi.

Ég hef ekki náð (hingað til) að setja e-ð inn á hverjum degi, og þykir það miður. Í dag mun ég því setja inn (eftir smá lagfæringar) smáumfjöllun um undirmálsfólk.

Tölvupósturinn minn liggur niðri, þökk sé reiknistofnun Háskóla Íslands.

Andskotans vesen.

Magnús Davíð Norðdahl hefur nú skrifað gríðarmarga kommenta við síðustu færslu mína. Sum af svörum hans teljast tæplega mótrök, heldur mismunandi útgáfur af “ég er ósammála” og “þú ert fífl”. Yfirlýsingar af því tagi ættu e.t.v. betur við á hans eigin bloggi. Önnur svör hans bera þess merki að hann hafi ekki lesið nógu vel, hvað þá í samhengi, þá færslu mína sem hann var að svara.

Það er rétt að mér er sama um þessa menn (og ég vissi vel að sumir voru aðeins sendir í fangelsi og þrír voru sýknaðir). Það hefði mátt skjóta þá alla fyrir mér. En var ekki hægt að láta réttarheimildafræðina í friði? Hún er rökfræðilegur grundvöllur þess fags sem ég legg stund á! Afleiðingar réttarhaldanna voru þær að öllu var snúið á haus!

Ég bendi Magnúsi Davíð Norðdahl á það að “humane” á ensku þýðir ekki “mannlegt” heldur “mannúðlegt”. Það hefði e.t.v. verið ómaksins vert fyrir hann að þrýsta á þá þrjá lykla á hnappaborði sínu sem þurfti til að fullyrðing hans væri í samræmi við það sem hann var líklega að hugsa. Þrátt fyrir þetta eiga þau dæmi við sem ég nefndi.

Ég bið hann afsökunar, hafi ég bendlað hann við kristilegheit að ósekju. En það að málflutningur hans minnir á trúboð (með helvítisprédikun og öllu) auk óskiljanlegrar aðdáunar hans á Dostojefskíj hefur þá valdið þeim misskilningi.

Spyrja má: Hvað felst í því að verknaður sé góður? Eða slæmur? Hvers vegna? Ef Magnús Davíð Norðdahl getur ekki rökstutt þessi siðferðilegu gildi betur en að segja að þau séu augljós, bið ég hann að hætta að fylla bloggið mitt af þeim!

Um Dostojefskíj.
Magnús Davíð Norðdahl segir mér að snúa af villu míns vegar og lesa Glæp og refsingu. (Aðferð í rökræðu sem kenna má við Gunnar Þorsteinsson í Krossinum).
Ég hef einmitt lesið "Glæp og refsingu", "Fávitann", "Karamasjoff-bræður" og "Sögur að neðan". Því eru það tæpast fordómar af minni hálfu þótt ég leyfi mér að hafa hina megnustu fyrirlitningu á Dostojefskíj. Ég hvet Magnús Davíð Norðdahl til að lesa eitthvað annað og betra.

Þras!
Ég hef fengið sterk viðbrögð við skrifum mínum frá miðvikudeginum 10. mars. Svo virðist sem ekki geti allir fellt sig við siðfræðilegar skoðanir mínar. Sérstaklega má í því sambandi nefna Magnús Davíð Norðdahl, sem hefur sturtað yfir mig hinum daunversta óþverra úr kamarfötu kristilegs siðferðis.

Um deiluefnið.
Mér er í sjálfu sér sama um það hvað varð um þessa menn. En ef þessir menn hefðu verið skotnir strax, í stað þess að loka þá inni í marga mánuði og setja síðan upp leikþátt með þá í aðalhlutverki, hefði það ekki haft slæm áhrif á réttarheimildafræði vestrænna ríkja í áratugi á eftir.
Og hvort er “mannúðlegra” skv. hugmyndum ykkar undirmálsmanna: (1) að drepa menn strax eða (2) að bíða með það í langan tíma, veita ósanngjarna málsmeðferð, dæma þá eftir lögum sem ekki eru til og drepa þá svo?
Hafi menn “snefil af rökhugsun” er svarið augljóst. Og lýk ég hér með umfjöllun minni um Nürnberg-réttarhöldin.

Athugasemdir Norðdahls. (sem hefur sér NB til afsökunar að hafa skrifað þær á hrikalegum tíma dags
1. Áttar þú þig ekki á því að án góðs siðferðis værir þú ekki sá maður sem þú ert og kannski værir þú dauður?
Ég átta mig á því að enginn (nema e.t.v. glasabörn) verður til án þess að á einhverju stigi málsins sé “syndgað” gegn “góðu siðferði”. Ég tel að hvatir manna hafi mun meiri áhrif á þroska manna og lífsmöguleika en fabrikeruð siðalögmál. Þeir gildisdómar að kalla hvatir “góðar” eða “slæmar” koma mér ekki við. Það er nóg af hræsnisfullum Pollýönnum í heiminum nú þegar, og ég hef fyrir löngu misst alla þolinmæði gagnvart slíku fólki. Ef ég hefði engar “slæmar” hvatir væri ég svo sannarlega ekki sá maður sem ég er, og örugglega dauður. Úr leiðindum.
2. Þú lifir í samfélagi sem reynir að vernda þig fyrir ofbeldismönnum og morðingjum.
Hvað með það? Ég nýti mér það bara. Og beiti öðrum aðferðum sjálfur!
3. Þú átt foreldra sem ólu þig upp og komu þér til manns.
Þótt ég skilji varla hvert MDN er að fara með þessu, svara ég því til að ég er svo lánsamur að eiga ágæta foreldra. En öll dýr eignast afkvæmi og þykir vænt um þau. Og eru óbundin af siðferði. Menn eru ekkert öðruvísi. Það að þykja vænt um foreldra sína er einnig hvöt. Og kemur “góðu siðferði” ekkert við í mínum huga.
4. Gott siðferði er það sem gerir "mannlegt" samfélag mögulegt.
Hvað með Assyrínga, Rómverja, Mongóla eða Tyrki? Voru þeir guðir? Eða apar? Eða Sódóma og Gómorra, hafi þeir staðir verið til? “Mannleg” samfélög, ekki satt?

Lifði einhver af að lesa þetta?

GLÓANDI GULL ÚR FJÁRSJÓÐI ÍSLENSKRAR RÉTTARSÖGU 1:
Mykjuhaugsmálið.

Eitt hið umtalaðasta dómsmál sem kom upp á 19. öld. Vart var um annað rætt í Reykjavík árið 1854. Í tilefni af því að málið átti 150 ára afmæli á mánudaginn, þykir mér ráð að fjalla um það.

Forsaga málsins.
Í Reykjavík var lítill þrifnaður á þessum tíma, og engin lokuð ræsi. Íbúar reykjavíkur voru þá um 1000, og flestir sem einhvers máttu sín áttu einnig a.m.k. eina belju auk hesta, enda var þetta fyrir daga mjólkurbúa og bíla.
Eina (eða réttara sagt, vinsælasta) ráðið til að losna við lífrænan úrgang var að moka honum í mykjuhaugana, sem stóðu víðsvegar um bæinn. Alls voru haugarnir 15 í á almannafæri í miðbæ Reykjavíkur á þessum tíma. Vilhjálmur Finsen (síðar dómari við Hæstarétt Danmerkur) var þá bæjarfógeti, og vildi bæta úr þessu.

Málsatvik.
Í Hafnarstræti átti Ditlev Thomsen, kaupmaður og fulltrúi í bæjarstjórn, mykjuhaug. Finsen bæjarfógeti ritaði honum því bréf 8. mars 1854 og sagði honum að hann yrði að flytja hauginn burtu fyrir 1. maí og tilkynna sér jafnframt hvar hann ætlaði framvegis að hafa mykju sína.
Thomsen reiddist mjög og skrifaði bæjarfógeta harðort svarbréf 16. mars. Í fyrri hluta bréfs hans sagði:

1. Að hann hafi spurt fyrri bæjarfógeta hvort hann hefði nokkuð á móti staðsetningu haugsins og að hann hafði lagt blessun sína yfir hana.
2. Að haugur hans væri lengra frá götu en nokkur annar haugur í Reykjavík.
3. Að ekki væri hægt að flytja hauginn fyrir 1. maí vegna þess að hestar hans væru of magrir eftir veturinn, allt vinnuafl væri að vinna í fiski og auk þess væri haugurinn gaddfreðinn.
4. Að krafa bæjarfógeta væri af framangreindum ástæðum heimskuleg og ósanngjörn.
5. Að aðrir mykjuhaugar bæjarins væru mun ógeðslegri og bænum til meiri lýta, helst haugur Bierings bæjarfulltrúa; úr honum rynni kúahland þvert yfir götu.
6. Að hann skyldi með ánægju skrá niður “skít sinn” eftir 1. maí og gefa bæjarfógeta nákvæma skýrslu um hann og staðsetningu hans. (!)
7. Að verstu haugarnir í bænum væru, auk haugs hans og Bierings, eign Th. Jónassens justitsráðs og Finsens sjálfs.
8. Að það væri bagalegt fyrir bæjarstjórn ef þær upplýsingar kæmust í Þjóðólf.

Þessu bréfi svaraði Finsen 23. mars með því að framlengja frestinn til 20. maí, en lauk svarbréfi sínu með orðunum: “Með tilliti til hinna ótilhlýðilegu og móðgandi orða í bréfi yðar, hefi eg fundið ástæðu til að skrifa stiftamtinu þar um”.

31. maí sendi Finsen tvo lögregluþjóna til að athuga hvort Thomsen væri byrjaður að fjarlægja mykjuhauginn. Í skýrslu þeirra sagði að haugurinn væri enn óhreyfður. Þá höfðaði stiftamtmaður mál fyrir lögreglurétti Gullbringu- og Kjósarsýslu gegn Ditlev Thomsen fyrir óhlýðni við yfirvaldsboð.

13. júní 1854 var Thomsen vikið úr bæjarstjórn, vegna þess að ótilhlýðilegt þótti að hann ætti þar sæti er sakamál hafði verið höfðað gegn honum.

Málaferlin.
Thomsen varði sig sjálfur í máli sínu. Hann lagði fram vottorð frá mörgum íbúum reykjavíkur þes efnis að hann hefði ekki getað flutt hauginn fyrir 1. maí. Hann sýndi fram á það að hann hefði ráðið mann til starfans þá um sumarið. Hins vegar þvertók hann fyrir það að hann hefði fengið svarbréf Finsens frá 23. mars í hendur.
Thomsen var því sýknaður af ákæru um óhlýðni við yfirvald.

Stiftamtmaður áfrýjaði þá dómnum til landsyfirréttar. Pétur Guðjohnsen organisti(!) var skipaður sækjandi málsins og séra(!) Magnús Grímsson verjandi.
14. ágúst 1854 lagði Magnús fram vörn í málinu sem var efnislega svipuð og vörn Thomsens hafði verið á lægra dómstigi. Engu að síður mótmælti Thomsen því að Magnús væri verjandi sinn vegna þess að hann væri gagnslaus (sic) og óvinveittur sér.
Rétturinn tók þetta til greina (!) og skipaði honum nýjan verjanda, Lassen sýslumann, þrátt fyrir háværar kröfur hans um að fá að verjast sjálfur.
Daginn eftir lagði Thomsen fram harðorð mótmæli gegn skipun sækjandans og krafðist úrskurðar. Ástæður hans voru skyldleiki sækjandans við háyfirdómarann, Þórð Sveinbjörnsson (þeir voru svilar), hann væri ólögfróður og auk þess skrifari forseta réttarins (!). Krafa hans var að ekki tekin til greina “því stiftamtinu hafi verið allt þetta kunnugt er það skipaði sækjandann”.
(á mannamáli: þar sem ákæruvaldinu var ljóst fyrirfram að sækjandinn var skyldur dómaranum, kynni ekkert í lögfræði og þar að auki starfsmaður forseta réttarins, var það allt í lagi að hann væri sækjandi!)
4. september krafðist Thomsen svo þess að háyfirdómarinn viki úr réttinum vegna mægða við sækjanda. Kröfu hans var hafnað vegna þess að venslin væru ekki nógu mikil og að ekki hafi verið sýnt fram á hagsmuni sækjanda af því hvernig málið færi.
Síðar þæfði hann málið enn frekar með því að heimta að fá að leggja fram ný gögn. Fallist var á það.

13. nóvember var kveðinn upp dómur í málinu:
“... Eins og það hlýtur á eina hlið að álítast sem víst og sannað af vitnisburði ýmissa manna hér í bænum, er fram komið hafa við undirréttinn, að ákærða hafi verið ómögulegt að vera búinn að flytja mykjuna burt 1. maí, af þeim ástæðum sem hann nefndi, þannig vantar á hinn bóginn, gegn neitun hans, sönnun fyrir því, að hann hafi fengið bréf bæjarfógetans frá 23. marz. En þar af leiðir að ákærða verður að dæma sýknan”.

Bæjarfógeti og stiftamtmaður sættu sig ekki við þessa niðurstöðu og ákváðu því að áfrýja málinu til hæstaréttar Danmerkur, en þar féll dómur 13. apríl 1855: “máli þessu er frá vísað”. Var það gert á þeim forsendum að um of litla hagsmuni væri deilt til að það tæki því að fjalla um málið efnislega fyrir hæstarétti.

Þar með hafði Ditlev Thomsen unnið frækinn sigur!

Afhólmsteinun:
Þessa frásögn má finna (í enn lengri útgáfu, öðruvísi orðaða) í bók Árna Óla, “Fortíð Reykjavíkur”, sem gefin var út 1950 af Bókfellsútgáfunni (h.f.) í Reykjavík og er illa innbundin.

Ég lofa því...

að gera ekki neitt á hlut annarra nema mig langi til þess.

Enn um Aquinas.
Hmm... Þegar ég talaði um Aquinas var það í sambandi við kenningar um eðlisrétt. Þessar kenningar voru síðar teknar og endurnýjaðar til að hægt væri að refsa nasistum. Þær eru alveg jafn heimskulegar þrátt fyrir að ekki sé minns lengur á “guð”. Það er ekkert skárra að skírskota til skynsemi (eins og Aquinas gerði reyndar líka) eða siðferðis.
Ef maður vill refsa nasistum, þá gerir maður það bara. Það er óþarfi (og beinlínis móðgun) að rökstyðja það með nokkru öðru en því að mann langi til þess!
Til hvers að setja e.k. afturvirk refsilög og dæma eftir þeim í platréttarhöldum? Ef þessir menn hefðu einfaldlega verið teknir og skotnir strax, hefðu fáir mótmælt því. Til hvers að flækja þetta svona? Afleiðingin er sú að enn í dag er rifist um það hvort þetta hafi verið löglegt eða ekki, og þetta hefur haft slæm áhrif á það hvernig komist er að lagalegri niðurstöðu (fjölgað réttarheimildum og gert þær ógreinilegri)
En nóg um það.

Ég ætlaði að skrifa eitthvað nýtt og glæsilegt í gær. Ekkert varð af því, desværre. Ég mun framvegis reyna að skrifa eitthvað nýtt á hverjum degi.

Heimspekilegu forspjallsvísindin eru alveg að drepa mig. Aristótelísk heimspeki ad nauseam. Merkilegt að menn hafa svona mikið álit á þessu rugli eftir Aquinas! Gildi þess er sögulegt, en tæpast er hægt að taka það alvarlega nú á dögum.

Ég er farinn að telja að meira sé til í kenningum um vildarrétt en ég hélt. Það að reyna að afsaka eða rationalisera lög er að mínum dómi tilgangslaust. Lög eru skipanir frá mönnum til manna, sem þurfa ekki að eiga sér stoð í neinu. Rökstuðningur, afsakanir og rationaliseringar eru tilgangslausar þegar um er að ræða vilja manns.

Um lýðræði og kristindóm.

Sá sem skrifaði Biblíuna er mjög snjall harðstjóri.

Það að gera eðlilegar athafnir og hugsanir syndsamlegar er áhrifarík leið til að stjórna fólki. Sektarkenndin undirokar fólk, brýtur vilja þess á bak aftur og steypir það í ákveðið mót.
Sem þrautavara er hægt að brúka eitthvað á borð við söguna af Sódómu og Gómorru til þess að gera fólk líka hrætt við refsingu vegna þessara athafna.
Og til hvers er maður að undiroka fólk á þennan hátt, en ekki á einhvern annan hátt sem skiptir meira máli? Jú, ef fólkið eyðir öllum tíma sínum í að vinna og iðrast einhverra platsynda, hugsar það ekki sjálft á meðan.
Það skiptir ekki máli hvort þegnarnir eru hamingjusamir, bara að þeir séu hlýðnir og völd manns séu örugg. Þeir eiga að vera hræddir, en samt ekki um of. Og þeir eiga í sífellu að hugsa til manns með lotningu. Þeir sjá sjálfir um að refsa fyrir brot samþegna sinna fyrir brot á reglunum. Sá sem gengur harðast fram í að framfylgja reglunum, fær mesta umbunina þegar hann er dauður.

Þetta er glæsilegt fyrirkomulag! Vel úthugsað. Bara að ég gæti notað það nú og troðið allt helvítis hyskið niður í svaðið undir járnhæl vilja míns! Hmmm...

En því miður er þetta úrelt. Enginn borgari með sjálfsvirðingu hlýðir slíkum boðum og bönnum sem sett eru fram í t.d. Móselögum. Sagan um Babelsturninn er dæmigerð fyrir hégómleika og ósanngirni harðstjóra sem er með nefið ofaní hvers manns kytru, vill berja niður allan frjálsan vilja þegnanna og beitir ógeðfelldum aðferðum til að koma inn hræðslu og sektarkennd hjá fólki vegna fullkomlega eðlilegra athafna og hugsana. Ef veraldlegur leiðtogi notar aðferðir á borð við þetta getur hann ekki gert það undir yfirskini lýðræðis. Hann verður aðeins harðstjóri. Sagan sannar það. Nægir að nefna Jósef Stalín eða hinn núverandi “föður allra Túrkmena”, Saparmúrat Níjasjov.

Enginn heilvita maður trúir þessari vitleysu. Fólk segist kannski trúa henni þrátt fyrir það, en þá er bara að spyrja það hvort það aðhyllist lýðræði.
Ef það segist aðhyllast það, er það í mótsögn við sjálft sig vegna þess að kristindómur og lýðræði eru ósamrýmanlegar hugmyndir.
Ef það segist ekki aðhyllast lýðræði er það trúað fyrir alvöru. En þá er það ekki sjálfstæðir einstaklingar og borgarar, heldur þegnar. Fyrirlitlegir, ósjálfstæðir vinnumaurar sem flokkast ekki undir heilvita manneskjur.

Ef "guð" er til, lifandi og sá sem hann segist vera er það borgaraleg skylda sérhvers manns að óhlýðnast boðum hans og bönnum og standa gegn honum!

Ég hef verið að velta fyrir mér að koma upp kommentakerfi, en ég kann ekkert á slíkt. Ef einhver er sérfróður um slíkt má sá hinn sami senda mér Emil með ráðleggingum. Annars finn ég bara út úr því sjálfur.

Þeir sem vilja hneykslast á íslenskri refsilöggjöf geta lesið á heimasíðu hæstaréttar dóm sem féll í kynferðisafbrotamáli í fyrradag.
Ekki er hægt að kenna dómskerfinu um þetta. Skv. núgildandi lögum hefði ekki verið hægt að dæma manninn fyrir neitt nema ef til vill brot á áfengislögum. Það að hann lét útúrdrukkna 14 ára gamla frænku sína totta sig er aukaatriði (!).

Hvílíkt land sem maður býr á.

Á morgun skal ég reyna að skrifa eitthvað merkilegra.

Upphafið...

Ég hafði lengi velt því fyrir mér hvort ég ætti ekki að byrja að blogga, en þegar ég hafði ákveðið það, beið mín mun erfiðari ákvörðun: hvernig það ætti að verða.

Á þessu bloggi mun ég birta hugleiðingar mínar hverju sinni og fjalla um ýmislegt: bókmenntir, heimspeki, pólitík og annað sem ég hugsa um.
Ég tel því rétt að hafa hér smá kynningu á sjálfum mér og hugmyndum mínum.
Það sem fyrst ber að nefna er að ég er tvítugur og laganemi á fyrsta ári við Háskóla Íslands.

1. Pólitík
Áður fyrr hélt ég að ég væri félagshyggjumaður, ég gekk svo langt að ég lýsti yfir stuðningi við ákveðinn flokk á vinstri væng íslenskra stjórnmála. Líklega er það sú athöfn mín sem ég skammast mín mest fyrir. Og þá er ALLT meðtalið!
Ég uppgötvaði síðar, nánar tiltekið fyrir tæpum 2 árum, að skoðanir mínar á pólitík og skoðanir mínar á lífinu voru ósamrýmanlegar. Hugmyndir mínar um heiminn, lífið og tilveruna voru einfaldlega í mótsögn við það sem gengur og gerist á þeim pólitíska bás sem ég hafði fram að því talið mig tilheyra.
Ég er nú einstaklingshyggjumaður, en vegna þess að ég hef ekki trú á samfélags- og siðferðislegum gildum get ég engan veginn fallið í hóp svokallaðra nýfrjálshyggjumanna.
Orsök þessa pólitísks vandræðagangs míns er líklega sú að ég las Nietzsche á viðkvæmum aldri. Ég leyfi mér að efast um að margir eigi við sama vandamál að etja!

2. Áhugamál
Merkilegt nokk hef ég áhuga á lögfræði. Ég mun hins vegar ekki skrifa mjög mikið um lögfræði á þetta blogg. Af reynslu veit ég að fólki þykir það leiðinlegt, og nógu er ég leiðinlegur, þótt ég bæti því ekki við!
Ég les mjög mikið af heimspeki, og þá á ég við heimspeki sem er EKKI á pensúmi í heimspekilegum forspjallsvísindum á fyrsta ári lagadeildar háskóla Íslands 2004. Ég er hrifnastur af heimspeki Nietzsche, Heidegger, Wittgenstein og Sartre. (upptalningin er aðeins í tímaröð). Þetta segir flestum ekki neitt, ég veit það. Eitthvað mun ég fjalla um heimspeki síðar, og þá mun þetta skýrast.
Ég er nánast hættur að lesa fagurbókmenntir. Ég hef lesið nóg af þeim fyrir lífstíð. En hér á þessu bloggi mun ég einhvern tímann lýsa aumkvunarlegum tilraunum mínum til að búa þær til. Afraksturinn er athyglisverður og alls ekki laus við skemmtanagildi.

Ætli þetta sé ekki nóg í bili.
Maður skrifar svo ef til vill einhverja vitleysu á morgun...